Nasza historia

Istotną rolę w kształtowaniu całokształtu społecznych i prawnych stosunków pracy, a przede wszystkim sytuacji prawnej pracowników, odgrywają związki zawodowe. Są one bowiem organizacją o szczególnym statusie prawnym, powołaną do życia w celu reprezentowania i ochrony zawodowych, ekonomicznych i socjalnych interesów i praw pracowników, objętych sferą ich działania. Związek zawodowy może skuteczniej reprezentować interesy pracownika niż on sam. Znajduje to swoje potwierdzenie w ponad półtora wiekowej tradycji ruchu zawodowego. Wraz z rozwojem ruchu zawodowego narastały gwarancje prawne udzielane związkom przez państwo. Prawo zrzeszania się w związkach zawodowych oraz sytuacja prawna i możliwości działania związków jednocześnie określają zakres i stopień wpływów , jakie poprzez związki zawodowe mogą wywierać pracownicy na kierunki i treść podejmowanych rozstrzygnięć; dotyczących interesów świata pracy, a zdecydowanych w skali państwa, branży zawodowej, zakładu pracy.

4 czerwca 1989 roku dla większości Polaków stał się datą przełomową, w szczególności dla działających związków zawodowych w PRL. Wytworzyła się nowa sytuacja społeczno – polityczna w kraju. Odczuli to również pracownicy cywilni Wojsk Ochrony Pogranicza, a od maja 1991 roku Straży Granicznej. Trafnie atmosferę tamtych dni oddaje tekst zamieszczony w ówczesnym biuletynie informacyjnym związku zawodowego funkcjonariuszy MO:

„Zmienia się świat, zmienia się Polska. Zmiany dochodzą i tam, gdzie trwałość i niewzruszalność wydawały się być gwarancją bytu. Wyzwanie stojące przed nami niesie niepokój o przyszłość, ale i pewność, że tak już było – być już nie może. Przez wiele lat, na różne sposoby usiłowano utrwalić w nas przekonanie o nieprzekraczalności pewnych granic. Dziś niemożliwe jest możliwe. Nie zwalnia nas to z konieczności wyboru … Pamiętać jednak musimy o tym, żeby nasze lęki i obawy nie przekreślały nadziei na to, że jeszcze będzie normalnie …”

Przyszedł najwyższy czas, by sytuacja prawna związków zawodowych w Polsce została ukształtowana w sposób stosunkowo szeroki, obejmujący wszystkie podstawowe elementy umożliwiające efektywną realizację ich celów i funkcji. W sposób ogólny i generalny pozycję związków zawodowych określa Konstytucja RP, zapewniająca w art. 12 i art. 59 wolność tworzenia i działania związków zawodowych, i wskazująca na podstawowe formy ich działania. Przepisy te stanowią podstawę i punkt wyjścia dalszych regulacji prawnych, rozwijających i konkretyzujących treść i zakres prawa zrzeszania się w związki zawodowe oraz wyposażających je w określone uprawnienia, składające się w swym całokształcie na ich status prawny. Podstawowe znaczenie w tym zakresie ma ustawa z dnia 23 maja 1991r.

Prawo reprezentowania i obrony interesów pracowników upoważnia związki zawodowe do reprezentowania i obrony zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych interesów wszystkich pracowników objętych zakresem działania danego związku zawodowego, niezależnie od tego, czy są członkami związku. W następstwie takiego unormowania wynegocjowane przez związek zawodowy zaspokojenie określonych zbiorowych interesów rozciąga się na wszystkich pracowników danej grupy, a nie tylko członków związku.

Narodziny Związku

Czas odnowy i nadziei wkroczył również do struktur ówczesnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W lutym 1990 roku w m. Kiekrz k/Poznania powstała grupa inicjatywna reprezentująca Policję i resortową służbę zdrowia, składająca się m. in. z kol. kol. Bożeny Łuczak, Genowefy Wrzesińskiej, Ewy Błaszczyk, Mariana Gędosia, Zbigniewa Wawrzyniaka, Waldemara Jasińskiego, Michała Ćwięki, Andrzeja Polaka, Piotra Bąka chcąca założyć organizację związkową. To właśnie oni przyczynili się do założenia Związku Zawodowego Pracowników Cywilnych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Już 21 marca 1990 roku grupa ta pod przewodnictwem kol. Mariana Gędosia spotkała się z ministrem Spraw Wewnętrznych Panem Krzysztofem Kozłowskim w celu wypracowania wspólnego stanowiska w sprawie powstania i rejestracji Związku Zawodowego Pracowników Cywilnych MSW. W miedzy czasie opracowano i złożono do sądu statut Związku. 25 lipca 1990 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie, VIII Wydział Cywilny wydał postanowienie o rejestracji Związku zrzeszającego pracowników cywilnych, emerytów i rencistów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z siedzibą w Warszawie przy ul. Puławskiej 140.

Pierwszy zjazd Związku odbył się w dniach 7 – 10 listopada 1990 roku w m. Unieście k/Koszalina. W zjeździe uczestniczyli delegaci reprezentujący pracowników Policji i resortową Służbę Zdrowia. Głównym kierunkiem jaki wyznaczyli sobie delegaci, to działania w kierunku zintegrowania i zrzeszenia się związkowców z wszystkich jednostek organizacyjnych podległych ministrowi spraw wewnętrznych.

Zapis art. 5 statutu Związku brzmi: ²)

„Związek w swej działalności statutowej jest niezależny od organów administracji państwowej, rządowej i organizacji politycznych oraz nie podlega ich nadzorowi i kontroli”.

Podstawowym zadaniem Związku jest działanie na rzecz poprawy sytuacji społecznej, zawodowej i materialnej członków Związku, a w szczególności:

Art. 10 naszego statutu określa: ³)

1. Związek podejmuje działania na rzecz kształtowania etyki zawodowej, prawidłowych stosunków międzyludzkich na zasadach poszanowania godności ludzkiej, wzajemnej pomocy, życzliwości i koleżeństwa zgodnie z normami współżycia społecznego.

2. Związek występuje z inicjatywami zmierzającymi do poprawy organizacji pracy oraz poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

3. Związek podejmuje inicjatywy w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników i udziela im w tym zakresie pomocy.

4. Związek czuwa nad właściwym organizowaniem porad i pomocy prawnej dla pracowników, w szczególności w sprawach wynikających ze stosunku pracy.

5. Związek działa na rzecz właściwego rozdziału świadczeń socjalno – bytowych będących w dyspozycji jednostek organizacyjnych MSW i A, dokonując oceny warunków bytowych i kosztów utrzymania pracowników i ich rodzin, emerytów i rencistów, a także podejmuje działania wynikające z tej oceny.